MILETIĆEVA ULICA - LEBARSKI SOKAK
LEBARSKI SOKAK (danas Miletićeva ulica), jedna od najstarijih
novosadskih ulica, koja spaja danas ulice Zmaj-Jovinu i Jovana
Subotića. Sokak je počinjao od glavne pijace i kafane Laze Jeremića
„Kod puža”, a završavao se grkokatoličkom crkvom. Ime nije dobio po
pekarama, već po tome što su nekada davno tu na uglu žene prodavale
domaći hleb, cipovke sa pupuškom, donosile bi svež hleb tek izvađen
iz furune, uvijen u belo platno, i omamljujući miris bi se širio po
celom sokaku.
Posle
I svetskog rata ulica je nazvana po vođi srpskog naroda dr Svetozaru
Miletiću, dok su je za vreme okupacije Mađari namenili svom vođi
revolucije Lajošu Košutu, da bi posle opet bila vraćena Miletiću.
Ulica intelektualaca - ovde su stanovali mnogi ugledni i imućni
Novosađani i u najčešće intelektualci. U prvoj polovini XIX veka
isticala se kuća poznatog kulturnog poslenika, gradskog blagajnika
Konstantina Popovića Komoraša koji je imao četrnaestoro dece. U
njegovom domu uvek je bilo mnogo gostiju, naročito se okupljao svet
sklon muzici i pozorištu. Tu se uvek dobro jelo i pilo, a ponajviše
pevalo i muziciralo. Komoraševu kuću zvali su Novosađani „Veseli
dvori Ive Zagorice”, po tada popularnoj ličnosti iz romana Milovana
Vidakovića. U kući br. 23 u Lebarskom sokaku živeo je pisac prve
srpske tragedije Smrt Uroša V Stefan Stefanović, a u kući br. 31
rodili su se poznati naučnici i akademici Stanoje Stanojević i
Slobodan Jovanović.
Zgrada br. 1 pripadala je velikoj dobrotvorki Mariji Trandafil, u
br. 13 stanovao je sekretar Matice srpske i dugogodišnji urednik
Letopisa dr Milan Savić, sa ćerkom, poznatom pesnikinjom Anicom
Savić-Rebac. Levu stranu ulice dodirivala je zgrada pozorišta na
Trifkovićevom trgu, u kojoj je Srpsko narodno pozorište davalo
predstave. Pod izgovorom da je zgrada trošna, gradske vlasti su je
1890. porušile.
Preko puta od Rusinske crkve na uglu je bila popularna kafana „Kod
kamile”, u kojoj su se okupljali poznati književnici, novinari i
političari.
Grnja slika je iz 1900. godine, a zgrada sa poznatom kafanom
porušena je 1932.
Na početku ulice s leve strane nalazi se kafana „Lipa”,
koja je bila sastajalište časnika Matice srpske i profesora Srpske
pravoslavne velike gimnazije s direktorom Vasom Pušibrkom. Na uglu
ulice Mite Ružića bila je kuća u kojoj je pesnik Jovan Jovanović
Zmaj stanovao sedamdesetih godina, a jedno vreme tu je radila i
pivnica „Transval”.
Na početku ulice s desne strane, gde je bila kafana Laze Puža,
stanovao je nekada osnivač Gimnazije Sava plemeniti Vuković. Na uglu
kod Grčkoškolske ulice nalazi se jedna od najlepših zgrada u Novom
Sadu, sa statuom Merkura (delo vajara Đoke Jovanovića) na vrhu
kupole. To je palata nekadašnjeg Centralnog kreditnog zavoda (nekada
Ljubljanska, pa Privredna banka). Kuća na drugom uglu bila je
vlasništvo porodice Dunđerski, kasnije je tu za izvesno vreme
smeštena ambulanta Doma zdravlja.
U zgradi br. 6 živeo je Jovan Obrenović, brat kneza Miloša, docnije i njegova kći Anastasija, udova generala Teodora Aleksića od Maine. U kući do nje stanovao je publicista, urednik listova i gradski senator Emil Čakra. (Tekst je sa oficijelnog sajta Grada Novog Sada)